Mitologia: Archetyp Mitologii Indoeuropejskiej

Część IX. Kosmos po Potopie.

Autor: Ryszard Maliszewski

Mit o rozwoju i obronie Kultury

oraz o rywalizacji boskich braci o władzę nad nim

i posiadanie Wielkiej Bogini (bóstwa płodności):

Ledwo Świat pozbył się nadmiaru Wody, ledwo zdążył „obeschnąć po Potopie” i normalne Życie zaczęło odnawiać się na Ziemi pod rządami Piorunowładcy, nowe Zdarzenie Mityczne zakłóciło rozwój Kultury.

1). Bunt Odyńca-Welesa. Odyniec jako Pan Krainy Zmarłych

porywa Boginię z Drzewa i zawłaszcza Wody:

(Czwarte pokolenie Bogów):

Od czasu obalenia Drzewa Kosmicznego, Bogini z Drzewa-Wielka Suka-Wodna Kocica, Żona Piorunowładcy, zamieszkuje całą Przyrodę (i tylko jej „Siostra”-hipostaza „Podziemna” (Żworuna) przebywa w Podziemiu jako Partnerka Welesa). Niektórzy badacze mitologii próbują „utożsamiać” Wielką Sukę Podziemną z grecką Persefoną (patrz niżej), ja się temu stanowczo sprzeciwiam, gdyż cechy i kompetencje Wielkiej Suki Podziemnej-Hekate-Żworuny tak bardzo różnią się od cech i kompetencji Kory-Persefony, że ich identyfikacja nie przekonuje. Łagodna, choć smutna Kora-Persefona kojarzy się raczej z ową „Śpiącą Królewną z Bajki” (boć od dawna przecież dowiedziono, że ludowe baśnie i bajki są zawsze „echem” dawnych mitów pogańskich), zaś Suka Podziemna-Hekate jest niby odrębną Boginią, objawiającą się zresztą bardzo rzadko, jedynie w sytuacjach groźnych i konfliktowych.

Bogini z Drzewa-Wodna-Suka-Kocica przebywa we wszystkich Drzewach i Roślinach, przyjmując przydomek „Matka Ziela” (jako taka, ma swoją „odpowiedniczkę”, Matkę Boską „Zielną” w chrześcijaństwie). Jako Pani Zwierząt opiekuje się Wielka Suka wszystkimi Zwierzętami, zaś jako Wodna-Kocica prowadzi beztroskie życie wśród Kwiatów, Łąk, Gajów, Źródeł i Strumieni, otoczona Nimfami, zachowując się jak Panna.

Prawdopodobnie, gdy zabawiała się radośnie nad brzegiem Strumienia, wśród przepięknych, kwitnących Ogrodów, spod Ziemi (Wody ?) wyłonił się nagle Odyniec Weles (może i nawet w dawnej „Wężowej” postaci) i porwał ją po raz drugi, tym razem, jako Pan Krainy Zmarłych, po czym ukrył ją w Podziemiu. Bywa też w mitach, że Weles porywa ją w postaci Odyńca albo Niedźwiedzia, do czego nawiązuje np. legenda herbowa rycerskiego herbu polskiego „Rawicz”. Przejmująca ta historia opisana jest barwnie w mitologii greckiej i rzymskiej, jako tzw „Porwanie Persefony-Kory-Prozerpiny”, którą z Podziemia będzie zmuszony uwolnić Piorunowładca.

198. „Wąż i Panna” w malarstwie „fantasy” Borysa Olszańskiego

         (źródło: Internet, str. autora)

199. Polski herb rycerski Rawicz (źródło: Wikipedia)

Tamże, po spożyciu jakiegoś magicznego Ziela (Grecy podają, że Pestki Granatu, co jest równoznaczne wypiciu „wody zapomnienia” z innej wersji mitu), Bogini z Drzewa staje się właśnie niby „Śpiąca Królewna z Bajki” i zmuszona jest w Podziemiu pozostać, do chwili, aż uwolni ją Piorunowładca (Książę z bajki).

Na pozostanie Bogini w Podziemiu absolutnie nie może jednak zgodzić się Pan Nieba (i jego Matka, Ziemia-Gaja-Wielka Locha), gdyż od chwili uwięzienia Bogini z Drzewa, na Ziemi zapanowała susza i nieurodzaj (w Podziemiu zostały przecież uwięzione „w Osobie Bogini”: Wody, Bydło i Roślinność). Ziemi grozi wielki głód i ponowna zagłada Życia. Tym razem więc Piorunowładca zmuszony jest „realizować mityczny schemat wędrówki w Zaświaty”, w celu uwolnienia Żony.

2). Piorunowładca zwycięża Pana Krainy Zmarłych

uwalnia Wody i Boginię z Drzewa:

(Czwarte pokolenie Bogów):

Wskutek interwencji w samym Podziemiu, Piorunowładca odzyskuje dawną pozycję i uwalnia „wszystkie epifanie” Bogini. Ponieważ jednak, po zjedzeniu owej Pestki Granatu Bogini związała bezpowrotnie, chociaż częściowo swój los z Podziemiem, i nic nie jest w stanie tego zmienić, musi odtąd „po połowie” należeć do obu Bogów.

200. Herakles (hipostaza Piorunowładcy) walczy z Trójgłowym Geryonem,

         który skradł stada Krów (Krowa – symbol Kobiety w mitach, a Geryon,

         to inna, grecka wersja mityczna Odyńca-Welesa) (źródło: Wikipedia)

Odtąd co roku, Wiosną, powtarza się w „magiczny” mityczny sposób walka Piorunowładcy z Odyńcem-Welesem-Hadesem, który stale będzie ponawiał próby zwyciężenia Peruna i zawładnięcia Królestwem Ziemi. Nie jest wprawdzie w zwyczaju Odyńca-Welesa występować w charakterze Demona Pogody, ale zważywszy, że w Zimie na Ziemi „rządzi” jego Protegowana, Żmija Dziewica Marzanna, łatwo wyobrazić sobie na Przedwiośniu takie jak na załączonej niżej ilustracji starcie Peruna z Demonem Zimy. Wówczas też zostaje wygnana na pół roku do Podziemia wyżej wymieniona „Córka Węża”.

201. Mityczne starcie Peruna z „Personifikacją” Zimy w malarstwie „fantasy”

        (źródło: Internet, nazwisko Malarza nieczytelne)

Gdy Piorunowładca zwycięża Odyńca pierwszym wiosennym Piorunem, Bogini z Drzewa-Kocica-Wodna-Persefona powraca do Matki-Ziemi i Boga Nieba, i rozpoczyna się nowy cykl wegetacji Przyrody na Ziemi, którym z ramienia Peruna opiekuje się i rządzi jako Namiestnik – Bliźniak Wężowy Jarowit-Jaryło.

Gdy nadchodzi Zima, Bogini z Drzewa-Wodna Kocica (piękna Królewna) zmuszona jest wrócić na pół roku do Podziemia (do Odyńca-Welesa), gdzie ponownie zapada w letarg, na Świat wypełza Żmija Dziewica-Marzanna, a Przyroda zamiera. W dorocznej walce Piorunowładcy z Odyńcem-Welesem pomagać mu będzie, zawsze lojalna wobec niego Wielka Suka Podziemna-Żworuna, a pomagać mu będzie na tyle skutecznie, że niektóre przedstawienia tej walki w mitologii słowiańskiej, bardziej eksponują Jej udział, niż samego Boga Nieba (patrz też Rozdział nr VII.).

202. Wielka Suka Podziemna Żworuna walczy z Dzikiem-Welesem, czemu przygląda

       się z boku Piorunowładca (wydrapana ok. XI wieku na tynku w Ławrze

       Peczerskiej w Kijowie mityczna scena pogańska - dowód na to, że "dawna wiara" 
       Słowian wciąż jeszcze była wśród ludu żywa) (źródło: Bibliografia, Mitol. 4.)

2A). Jeździec-Strzelec następcą Piorunowładcy. Dzieci Wielkiej

Suki-Bogini z Drzewa obejmują panowanie nad Światem:

i Światłami Niebieskimi. (Czwarte pokolenie Bogów):

Czy Piorunowładca osobiście ustanowił Jeźdźca-Jaryłę-Aresa swoim Następcą, czy też Jaryło-Jeździec-Strzelec pozycję tę sam zdobył, - nie wiadomo, ale fakt jest faktem, że zazwyczaj badacze mitów próbują nawet „identyfikować” Jaryłę (Jarowita) z Perunem (co jest błędem). Pewne bowiem informacje z mitów nie pozwalają zapominać o tym, że Jaryło-Jeździec i Apollo-Strzelec nie mogą być autentycznymi synami Piorunowładcy, gdyż miewają postacie Psa-Wilka-Węża-Kozła-Dzika, a jako tacy muszą być Dziećmi Ognistego Węża.

Może więc Bóg Nieba „usynowił” Bliźniaków Jeźdźca-Strzelca z wdzięczności za zabicie Ognistego Węża (tak jak Król Kazimierz Wielki adoptował Księcia Kaźka Szczecińskiego, mimo iż ten nie należał do Dynastii Piastów, tylko do pomorskich Gryfitów (analogia zadziwiająca, bo Piastowie związani byli symbolicznie z Orłem [Piorunowładcą], zaś Gryfici z Gryfem [odmianą Węża]). A może Bóg Nieba wierzył, że Bliźniaki Wężowe są jego Dziećmi (?) lub tylko się nimi posłużył dla celów politycznych (?). Mity zawsze są zagadkowe …

Fakt jednak faktem, że w Niebie rządzi nadal samowładnie Piorunowładca, zezwalając Bliźniakom jedynie na kontrolowanie „pod swoim Patronatem” Świateł Niebieskich: Słońca, Miesiąca, Gwiazdy Wieczornej i Gwiazdy Porannej.

Bogini z Drzewa (ich Matka) będzie się nadal opiekować Przyrodą, lecz „władzę nad Przyrodą” odda Piorunowładca wszystkim Bliźniakom po trosze, zależnie od „branży” (na zasadzie: „dziel i rządź”).

              Na słynnym Posągu tzw „Świętowita ze Zbrucza” wydobytym z dna rzeki w 1848 roku przedstawiono prawdopodobnie schematycznie Trójdzielny Boski Podział Kosmosu. Kamienny Posąg, wysokości 2, 57 m., tak opisany jest w Wikipedii (na czerwono moje przypisy, gdyż mam na ten temat własne poglądy):

„Posąg zdobią płaskorzeźby ułożone w trzy poziome pasy. Cztery górne figury połączone są wspólnym kapeluszem. Na stronie A u góry znajduje się postać z rogiem w prawej ręce, w środkowym pasie zaś figura żeńska [wg mnie jest to przedstawienie Bogini z Drzewa opiekującej się Płodnością Przyrody lub w ogóle Bogini Mokoszy – patrz Róg Obfitości]. Na stronie B widnieje postać z pierścieniem (lub naramiennikiem), pod którą znajduje się figura żeńska [jest to może wyobrażenie Stwórcy Kosmosu-Swaroga, gdyż trzymany przez niego „Pierścień” jest symbolem Kosmosu oraz symbolem małżeństwa]. Na stronie C umieszczono mężczyznę z szablą u pasa i konia, zaś poniżej nich figurę męską [zdecydowanie jest to Perun, jako Wojownik-Bóg Naczelny Kosmosu]. Na stronie D znajduje się postać męska bez atrybutów, pod nią figura tejże płci [Postać rzekomo bez atrybutów, wydaje się mieć „suknię zmiętą w fale lub na niej wizerunki Ryb (?) (por. Postać z Rybą z Góry Ślęży (Sobótki) na Śląsku), więc może to być np. Bóg-Wodnik, odpowiednik ugrofińskiego Wainamoinena (?)]. W pasie dolnym posągu umieszczona jest postać z rękami wyciągniętymi do góry. Nie przedstawiono jej na stronie D, gdzie znajduje się jedynie niewielki wizerunek koła [zdecydowanie jest to Trójgłowy Weles w Podziemiu, jak gdyby „dźwigający Kosmos”, bo to „Koło” jest symbolem całego Kosmosu].

Jest to wg mnie Idol-Symbol. Tłumaczenie, iż postać z Szablą, to Świętowit-Jarowit, niezbyt mnie przekonuje, bo, jak to konsekwentnie w niniejszym opracowaniu wykazuję, Jarowit, nie jest hipostazą Peruna, lecz Bliźniakiem Wężowym.

203. Rzeźby na Posągu ze Zbrucza na Ukrainie (źródło: Wikipedia)

204. Posąg-Symbol ze Zbrucza na Ukrainie (źródło: Wikipedia)

Światła Niebieskie:

Wszystkie Światła Niebieskie zostały już dawno temu zdominowane przez Jedynowładcę Nieba-Peruna. Jako władca absolutny nie zamierza on się nimi jednak zajmować osobiście.

Wykorzystując „inklinacje” Węży do Świateł (nawet Wielki Wąż bywał w przeszłości nazywany „Luciferusem”, czyli Niosącym Światło, bo je ukradł), Bóg Nieba czyni posłusznych mu Bliźniaków Wężowych Zarządcami-Gubernatorami Świateł. Oni to będą odtąd światłem w Kosmosie zarządzać, ale pod nadzorem Piorunowładcy.

Bliźniacy (Jeździec-Jaryło-Ares i Strzelec-Żmij Ognisty Wilk-Apollo) są więc już na zawsze (?) Władcami Księżyca i Słońca oraz Mężami Gwiazd, Porannej i Wieczornej (aż do utożsamienia z nimi włącznie). Ze światłem Księżyca ma również wiele wspólnego Bogini z Drzewa w hipostazach Wodnej i Podziemnej, a także jej „Córka” Suka-Dziewica-Artemida Diana, również „aż do utożsamienia” włącznie. Stąd wywodzą się np. w mitologii greckiej i rzymskiej wizerunki Apollona, jako Boga Słońca, lub Artemidy-Diany, jako Bogini Księżyca.

205. Apollon jako Bóg Słońca (późno rzymska mozaika) (źródło: Wikipedia)

Światła Niebieskie były więc niezależne jedynie „w czasach panowania Wielkiego Kowala-Swaroga-Demiurga. Obecnie w każdej chwili mogą być one „zjedzone” i zniewolone przez Psy-Wilki, i „za tychże pozwoleniem”, nawet przez Potwory. Każdorazowo ich „uwolnienie” musi być inicjowane przez Piorunowładcę, który jako Bóg-Pan Atmosfery rządzi wszystkim (chmurami, wiatrami, deszczami, burzami, śniegami, gradem, lodem i mgłą).

Bibliografia: w artykule Mitologia: „Wstęp”

Uwaga: Wolno kopiować i cytować jedynie pod warunkiem podania

źródła i autora artykułów !