Dawniej, a dziś    Dworzec kolejowy

Mój przyszły artykuł z cyklu „Dawne rodziny” 12. „Jedzie pociąg z daleka” Część I. rozpoczyna się słowami, wstępnie cytowanymi niżej: „Początki kolejnictwa na ziemiach polskich to rok 1845, kiedy to zaczęła powstawać odcinkami w Królestwie i Galicji magistrala kolejowa warszawsko-wiedeńska . Po pierwszych latach nieufności, wręcz strachu przed nowym wynalazkiem, doceniono szybko jego znaczenie. Pasażer dyliżansu osiągał bowiem maksymalnie prędkość 15 km/godz., podczas gdy pierwsze pociągi kurierskie aż 60 km/godz. Postęp był to więc znaczny, dla gospodarki i komunikacji.” [1] Gdy po wielu latach starań przeprowadzono i przez Olkusz w latach 1881-1885 linię kolejową, łączącą Dąbrowę Górniczą z Dęblinem, dla mieszkańców miasta otwarły się szerokie możliwości zatrudnienia, począwszy od pracy przy budowie linii, skończywszy zaś na przyjęciu służby kolejarskiej.” [2]

Z tego właśnie okresu pochodzi nasz zabytkowy Dworzec kolejowy, służący mieszkańcom Olkusza przez „ładnych” 120 lat, dopóki nie skazali go „na śmierć i zapomnienie” „uzdrowiciele gospodarki Rzeczypospolitej” poprzez likwidację Polskich Kolei Państwowych i rozbicie tego przedsiębiorstwa na szereg sprywatyzowanych spółek, w wyniku czego „nie ma obecnie pana”, który zechciał by wyłożyć fundusze na obiektu tego renowację. [W tym samym czasie dotuje się w kraju miliardami złotych zupełnie „co innego”.]

Ponieważ taki sam los, jak PKP, zgotowali oni także i nieomal wszystkim państwowym zakładom przemysłowym Olkusza (patrz mój artykuł „W cieniu fabryki” 7. „Śmierć znanej mi fabryki” z sierpnia 2014 roku), wskutek czego ruch pasażerski na tej linii kolejowej prawie zupełnie ustał i przez Olkusz przejeżdża dzisiaj, raptem z dziesięć może tylko pociągów na dobę, stacja kolejowa Olkusz pełni obecnie jedynie rolę mało ważnego „przystanku”. Sam były Dworzec kolejowy, zamknięty dziś dosłownie „na kłódkę”, na tyle straszy swoim wyglądem, iż powinien zmienić nazwę na „straszny dwór”. A działał i prezentował się znakomicie, nawet w czasach dwóch wojen światowych (czy z tego można wyciągnąć ironiczny wniosek, że obecne czasy, to dla niektórych sektorów gospodarki „gorzej, niż wojna” ??).

Wróćmy jednak do przeszłości i powspominajmy sobie chociaż dawne, dobre, „kolejarskie czasy”, kiedy to „kolej była jeszcze ludziom potrzebna, a wg punktualności pociągów można było zegarki regulować” (bo dzisiaj, to nawet przereklamowane „Pendolino” miewa wielkie spóźnienia).

Temat historii olkuskiego Dworca kolejowego znakomicie ukazują wymienione w przypisach prace. Szczególnie pozycja Piotra Nogiecia „Stacja” z serii”Dawny Olkusz” z roku 2011 warta jest polecenia i zakupu (o ile nakład jeszcze nie jest wyczerpany, a jeśli tak, to może doczekamy się dodruku), a ponieważ ujmuje ona temat w sposób mocno atrakcyjny i szeroki (opisuje nie tylko Dworzec, ale i jego sąsiedztwo), - ja w niniejszym odcinku „Dawniej, a dziś” ograniczam się tylko do materiału fotograficznego.

Przypisy:

[1]. St. Wasylewski, Życie polskie w XIX wieku, Wyd. Liter., Kraków, 1962 str 517-519

[2]. Dzieje Olkusza i Regionu Olkuskiego, pod red. K. Kiryka i R. Kołodziejczyka,

Warszawa- Kraków 1978. , t. I, str 523-527

[3]. Piotr Nogieć, Dawny Olkusz, Stacja, 2011

    65.Stacja kolejowa Olkusz ok. 1910 r. (dawna pocztówka ze zbioru Marka Piotrowskiego,

         „Przegląd Olkuski”, „Poznaj z nami dawny Olkusz”, „Stała na stacji lokomotywa”, Emilia    Kotnis-Górka i Piotr Nogieć)

66. Dworzec kolejowy od pn.wsch. Pocz. XX w. (ze zbiorów Pawła Barczyka

i Piotra Nogiecia)

66B. Dworzec lata 60-te (fot. Jan Nosowicz, „Przegląd Olkuski”, „”Poznaj z nami dawny

Olkusz”, „Domy światłem malowane”, Emilia Kotnis-Górka i Piotr Nogieć)

66C., 66D., 66E. I 66F. Dworzec 2009 r. (fot. Ryszard Maliszewski)

67. Dworzec od pd.zach. 1915 r. (ze zbioru Marka Piotrowskiego, „Przegląd Olkuski”,

„Poznaj z nami dawny Olkusz”, „Stała na stacji lokomotywa”, Emilia Kotnis-Górka

i Piotr Nogieć)

67B. Wojsko austriackie, Dworzec, lata jw. (Piotr Nogieć, „Olkusz na starej

fotografii” [OSF])

67C. Dworzec przedwojenny (stara pocztówka) (źródło: Paweł Barczyk, Olkusz

w fotografii, cyt. także przez „Cofajka”, Karol Filarski)

67D. Dworzec, pocztówka lata 1937-39 (źródło j.w.)

67E. Dworzec, oddanie linii elektrycznej 1966 r. (fot. Jan Nosowicz,

„Przegląd Olkuski”, „Poznaj z nami dawny Olkusz”, „Stała na stacji lokomotywa”,

Emilia Kotnis-Górka i Piotr Nogieć)

67F., i 67G. Dworzec z tej samej strony 2009 r. (fot. Ryszard Maliszewski)

68. Dworzec od pd.wsch. 1939 r. (źródło: „Przegląd Olkuski”,

„Poznaj z nami dawny Olkusz”, „Stała na stacji lokomotywa”,

Emilia Kotnis-Górka i Piotr Nogieć)

68B. i 68C. Dworzec lata 60-te XX w. (fot. Jan Nosowicz, źródło: j.w.)

68D. Dworzec 1885 i 2004 r. (Piotr Nogieć, OSF I)

68E. Dworzec z tej samej strony 2009 r. (fot. Ryszard Maliszewski)

69. Budynek mieszkalny zawiadowcy stacji 1962 r. (w ozn. miejscu)

(fot. Jan Nosowicz, „Przegląd Olkuski”, „Poznaj z nami...”, „Okno z widok....”,

Emilia Kotnis-Górka i Piotr Nogieć)

69B. i 69C. Ten sam bud. (były dworzec „ruskiej linii” 2009 r. od wsch. i od pd.)

(fot. Ryszard Maliszewski)

70. i 70B. Stary dom drewniany obok dworca 2009 r. od pn. i od zach. (fot. j.w.)
70C. Ten sam dom w zimowy poranek 2015 (fot. j.w.)

Uwaga: Bardzo interesujące fotografie zabytkowego Dworca kolejowego w aktualnym stanie (i nie tylko dworca) można odnaleźć w Internecie na Blogu autora „JaJanusz”, na str.:

http://oczami-mojejduszy.blogspot.com/p/w-zakam.html