niedziela, 1 stycznia 2017

Mitologia: 3B. Karnawał



Zakończeniem tego cyklu Świąt Zimowych jest do dzisiaj, mający również pogański wywód z dawnych kultów agrarnych (tak rzymskich, jak i słowiańskich) okres hucznych zabaw, uczt, tańców i kolędowania, zwany dzisiaj z łacińska „karnawałem” (po słowiańsku „zapusty”), trwający aż do lutego. Warto zapoznać się z ich genezą i sensem pod linkiem: https://pl.wikipedia.org/wiki/Karnawa%C5%82
Wśród postaci karnawałowego kolędowania (pozostałości starożytnego „teatru zdarzeń mitycznych”) nie może oczywiście zabraknąć „Turonia” w postaci Kozła-Byka, jako wizerunku samego Welesa, innej jego postaci – Niedźwiedzia oraz Bociana-Ajtwarasa, na świat przynoszącego z Zaświatów Dusze, którym przeznaczona jest reinkarnacja (ponowne narodziny) .

Kalendarz rzymskich świąt Jakuba Jasińskiego (patrz przypis) wyznaczał na Styczeń następujące święta (niektóre z nich mają pewne analogie w religii dawnych Słowian, a także później w chrześcijaństwie):




  • Compitalia – na wsi każdy rolnik budował małą kapliczkę z ołtarzem na granicy swych pól. Składał tam pług oraz drewniane lalki, po jednej za każdą osobę w domu. Następnego dnia obchodzono święto. Składano ofiarę oczyszczającą na nadchodzący rok.
    W mieście przewodniczący każdej insulae składał w ofierze kurę na ołtarzu wznoszonym na każdym skrzyżowaniu. Potem następowały trzy dni świąt. [Święto to posiada analogie ze słowiańskimi Zapustami (kult zmarłych).]
1 stycznia
  • Kalendy styczniowe – zaprzysięgano nowych konsulów. Składano w ofierze Jowiszowi byki jako podziękowanie za opiekę w ciągu minionego roku. Konsulowie obiecywali, że ich następcy powtórzą to samo w roku przyszłym; święto Veiovisa (również 21 maja); święto Eskulapa.[Veiovis był odpowiednikiem naszego Welesa]
5 stycznia
  • Rex Sacrorum ogłaszał dni świąteczne w styczniu.
9 stycznia
  • Agonalia – święto obchodzone czterokrotnie. Tego dnia czczono boga wszelkich początków Janusa. Inne dni to: 17 marca – ku czci boga wojny Marsa; 21 maja – ku czci boga podziemi i śmierci Veiovisa (święto Veiovisa); 11 grudnia – ku czci boga Słońca Sola Indigesa. W dniu obchodów Rex Sacrorum składał w ofierze barana w Regia, prosząc boga o przychylność oraz ochronę przed złem i śmiercią. Nazwa święta pochodzi od pytania, które przed złożeniem ofiary zadawał zebranym kapłan: „Agone?”, czyli „czy mam uśmiercić?”
    [Podobnie, czterokrotnie w roku obchodzili Słowianie swoje Święta Zmarłych, o czym już wspominałem kilkakrotnie.]
11 stycznia
  • święto Juturny [Święto Bogini Źródeł, patronki strażaków i pracowników wodociągów. Pewne jej atrybuty w chrześcijaństwie wschodnio-słowiańskim przejęła legendarna św. Praskewia, a w zachodnim – św. Otylia, zaś męskim ich odpowiednikiem jest św. Florian.]
11-15 stycznia
  • Carmentalia [Święto ku czci Bogini Carmenty, patronki dzieci (w chrześcijaństwie „zastępuje” ją św. Filomena. Ponieważ „Bocian-Ajtwaras przynosił dzieci z Zaświatów” - święto to jest także związane z kultem zmarłych i reinkarnacją, a więc w Słowiańszczyźnie z Zapustami.]
16 stycznia
  • Concordiae [Święto ku czci Concordii, Bogini zgody i harmonii.]
27 stycznia
  • rocznica budowy pierwszej świątyni Kastora i Polluksa na Forum Romanum, która była wotum dziękczynnym za zwycięstwo nad Latynami nad jeziorem Regillus. Kiedy szala zwycięstwa na stronę wroga pojawiło się dwóch młodzieńców na białych rumakach, którzy ruszyli na przeciwnika, a po chwili Rzymianie ruszyli do kontrataku, a młodzieńcy zniknęli. Pojawili się u źródeł Juturny pojąc konie i głosząc zwycięstwo, podczas gdy bitwa jeszcze trwała.
30 stycznia
  • święto pokoju – święto, podczas którego składano ofiary na ołtarzach pokoju. Na początku było to wiejskie święto, podczas którego rolnicy składali ofiary prosząc o pokój w państwie. Oktawian August zmienił charakter tych obchodów po podziale Rzymu na 265 dzielnic wydał rozkaz postawienia na wszystkich ulicach i skrzyżowaniach granicznych pomiędzy dzielnicami kaplic ku czci Laresa Compitalesa.
    Następnie kaplice te objęły kult Geniusza Augusta, co w końcu przerodziło się w kult Lares Augusti. W tych kaplicach składano ofiary prosząc o pokój, natomiast główne uroczystości odbywały się na Ara Pacis. [1]


1. Słowiańskie Zapusty (źródło: Wikipedia)



Przypisy: