Mitologia:
Archetyp Mitologii Indoeuropejskiej
Część
III. Bunt Wielkiego Wodnika.
Autor:
Ryszard Maliszewski
Mit o urządzaniu
Świata i narodzinach Kultury c.d.
oraz o
rywalizacji boskich braci o władzę nad nim
i posiadanie
Wielkiej Bogini (bóstwa płodności) c.d.:
1). Wielki
Wodnik przejściowo zdobywa Niebo i Ziemię-Wielką Klacz,
z którą płodzi
potomstwo. (Drugie pokolenie Bogów)
Ponieważ
w owych czasach Niebo jest jeszcze bardzo blisko Ziemi,
„tak jak blisko są od siebie Kamienie Żaren, niemal o
szyję Łabędzia” (jak to
podają niektóre mity ludów uralskich), Wielki Wodnik
próbuje objąć władzę nad całym Kosmosem i stać się
Bogiem Naczelnym. Zawłaszcza
Niebo i zdobywa
Ziemię-Wielką Klacz-Wielką Lochę-Gaję,
z którą płodzi potomstwo. Podczas ataku na Ziemię
Wielki Wodnik występuje początkowo w postaci „wężowej”,
niszcząc wszystko, „co staje mu na drodze”.
61.
Atak Jormundganda (mit. germ.) na Ziemię w malarstwie „fantasy”
(źródło: Wikipedia)
Faktyczne
(w mitach) zdobycie Nieba przez Wielkiego Wodnika jest powodem,
dla którego większość badaczy mitów i religioznawców uważa
greckiego Uranosa za Boga Nieba, a bóstwa niebiańskie nazywa
„Bóstwami Uranicznymi”. W ten sposób, zaprzeczając
„akwatycznemu” pochodzeniu Uranosa i jego genetycznym związkom
z indyjskim Waruną oraz hetyckim Aruną – popełniają
kolosalny błąd merytoryczny.
Grecki
Uranos jest bowiem ścisłym
odpowiednikiem indyjskiego Waruny, fińskiego Wainamojnena
i innych mitycznych Postaci uniwersalnie „akwatycznych”, czego
potwierdzeniem jest wspólne, indoeuropejskie pochodzenie tego
imienia i najdawniejsze atrybuty Boga. Poza tym, raczej tylko w
mitologii greckiej w ten sposób Uranosowi
„zmieniono kompetencje”,
albo też „jako takiego go pierwotnie zapamiętano”, bo
następnie, „zupełnie sztucznie postawiono go w hierarchii Bogów”
nad Bogiem Dziennego Nieba – Dzeusem,
a Dzeus „zmuszony był go” detronizować. Inne mitologie nie
znają aż tak wykrętnych „wygibasów genealogicznych”.
W
efekcie opanowania Ziemi przez Wielkiego Wodnika, miał miejsce w
mitach jakiś niejasny, zapomniany, pradawny Potop [patrz na ten temat moją hipotezę w artykule następnym cyklu],
ale nie będzie to jeszcze ten, znany z niemal wszystkich
mitologii świata „Wielki Potop”, o którym śpiewać będą
ludzie przez tysiące lat, a które to mity „były” może dalekim
echem faktycznego, katastroficznego w skutkach wybuchu wulkanu
Santoryn. Gdzie chroni się
wówczas po czasowym wygnaniu z Nieba Wielki Kowal
– nie wiadomo, ale zważywszy bardzo powszechny w mitach motyw
„powrotu Bohatera z Podziemia” - być może właśnie w
Podziemiu.
Przedbogowie (?)
Tytani:
Niejasne
dosyć mity greckie podają specyficzny typ bóstw, - Tytanów,
jako dzieci Wielkiego Wodnika (Uranosa) i Gaji-Ziemi. Według
tej mitologii, „mieliby oni być” jakoby „dublerami (raczej
pierwowzorami) Bogów”, przeznaczonymi z góry do objęcia
istniejących już Domen-Królestw. Wymienia się tu bowiem i
„Idącego Górą” Hyperiona, i Okeanosa-Ocean, i Czas (dubler
Chronosa), i szereg żeńskich Niby-Bóstw, przeznaczonych do objęcia
domeny Wody i domeny Płodności. Jak to jednak wcześniej już
wykazywałem, „przetrwała w mitach pamięć o tych Niby-Dzieciach
Uranosa ” stanowiła raczej tylko „historyczną pamięć”
Greków o ich dawnych starciach z wcześniejszymi ludami basenu Morza
Śródziemnego . W innych mitologiach także występują czasem
walki Bogów z Olbrzymami i Gigantami, ale może to być to samo
„echo dawnych zdarzeń historycznych”. Dlatego nie przytaczam już
tutaj ich „imion” i większego o nich „zasobu informacji”.
Podczas
walki o odzyskanie władzy w Kosmosie, wszyscy oni (Tytani,
Giganci i Olbrzymy), zostali przez Wielkiego
Kowala-Swaroga-Dievasa-Dzeusa zwyciężeni i wygnani do
najniższego Podziemia, do Tartaru (co nie zmienia faktu, iż
nadal w mitach się sporadycznie pojawiają).
62. „Gigantomachia”
na fryzie w Pergamonie (fragment) ok. 180 r. pne
(źródło:
Wikipedia)
63. Tyr walczący z
Potworem – srebrna płytka, Szwecja ok. 700 r. n.e. (źródło:
j.w.)
Wodnik Ognisty:
Syn
(hipostaza) Wielkiego Wodnika, który spłodził go z
Ziemią-Wielką Klaczą i dlatego oprócz postaci ludzkiej
(„boskiej”) i „wężowej” może przyjmować postać Morskiego
Konia. Już jego ojciec (Wlk. Wodnik) przybierał często taką
postać, symbolizującą chyba wielką Oceaniczną Falę, być może
typu tsunami.
Jest Ognisty
Wodnik „Wodnym Piorunowładcą, ponieważ został spłodzony przy
pomocy przywłaszczonego przez Wielkiego Wodnika Ognia, gdy pioruny
ciskane przez Wielkiego Kowala w kierunku Ziemi-Skały nie trafiały
w cel, lecz wpadały do Pramorza. Jako
taki, jest zdecydowanym Przeciwnikiem i Rywalem Piorunowładcy
Niebiańskiego, syna Wielkiego Kowala-Dievasa i w ogóle Wrogiem
Nieba.
Ognisty
Wodnik to rzeczywisty, aktywny Pan Wód we wszystkich jej
postaciach (nawet Źródeł). Stały Opiekun Koni. Posiada wyraziste
cechy chtoniczno-akwatyczne. W przyszłości, Ojciec „bardzo
dziwnego potomstwa”, wielu Potworów i Hybryd, których
płodzi w luźnych związkach z różnymi Boginiami i Boginkami, a
nawet z kobietami. Jego oficjalną Partnerką jest wyodrębniona
dopiero po jego „narodzinach” hipostaza Wielkiej Bogini -
„Wodna”, ale przejawia słabe z nią związki, szukając
przeważnie innych partnerek, szczególnie „morskich”.
Po zdobyciu Ziemi przez Wielkiego Wodnika, otrzymał Ognisty Wodnik od ojca w wieczyste panowanie królestwo Atlantydy, które jednak utraci w katastroficznych okolicznościach, po przegranej przez nich obu walce o władzę nad Ziemią i Kosmosem (patrz następny artykuł cyklu, Atlantyda i Drzewo Kosmiczne).
Oficjalną
siedzibą Ognistego Wodnika jest więc odtąd Ocean, w którym posiada niezmiernie
piękny Pałac. Bezskutecznie będzie walczył o panowanie nad
różnymi „kawałkami” Ziemi, ostatecznie jednak pozostanie
wyłącznie Panem Wód (mit. grecka). Będzie
jednak zawsze nosił (podobnie jak ojciec) tytuł „Ziemiodzierżcy”,
jako że Ziemia „wznosi się” ponad Wodami Oceanu. Jego bronią
i atrybutem na zawsze pozostanie Trójząb (symbol rozgałęzionej
Błyskawicy), nawiązujący też być może do Potrójnej Góry
Kosmicznej (taki kształt miał centralny szczyt Atlantydy).
W różnych mitologiach
nosi Ognisty Wodnik różne imiona. W greckiej jest to Posejdon, w
italskiej Neptun, irańskiej Apam Napat, hinduskiej Apam Napat (?),
Trita i Aptja (?), w germańskiej Aegir (?), bałtyckiej Autrimpus
(?), Bangputis (?) i Bardojats (?). W religiach semickich być może
Baal Alijan. W mitologii słowiańskiej jego imię uległo
zapomnieniu (?), być może w związku z oddaleniem pierwotnych siedzib
Prasłowian od morza, ale już we wschodniej, południowej i
środkowej Europie - znany był później po prostu jako „Car'
Morza”.
64. Posejdon –
rzeźba Tomasza Accadiego w stylu antycznym
65. Posejdon w
malarstwie „fantasy” (źródło:
Internet, strona:
66. „Car'
Morski” w malarstwie „fantasy” Wiktora Korolkowa
(źródło:
Internet, Malarstwo, Wiktor Korolkow)
Wodna:
Wyodrębniona
już wyraziście hipostaza Wielkiej Bogini Wodnej, oddzielna
od Ziemskiej. Pani Wód we wszystkich postaciach, wciąż jednak
jeszcze związana trochę z Ziemią. Dlatego jej wyobrażenia
bywają niezbyt określone. Może być Panią Oceanu, ale może mieć
także postać „Pradawnego Jeziora Obfitości na Górze
Kosmicznej” lub u jej Podnóża, pod Wielkim Drzewem Kosmicznym.
Z tego powodu bywa równocześnie hipostazą (odrębną postacią)
Bogini z Drzewa (patrz dalsze artykuły), czyli „Kocicy z
Drzewa”, najpiękniejszej Bogini w całym Kosmosie.
Niektóre
mitologie (np. grecka) zakładają, że Ojcem Wodnej jest Wielki
Wodnik (wyłoniła się z fal morskich jako Afrodyta), ale być też
może, że tylko Wielki Wodnik w to wierzy, bo rości sobie
pretensje do ojcostwa wszystkich mitycznych Postaci, związanych z
Wodą. „Prawda” jest jednak taka, że Wielka Bogini
„wyłania swe hipostazy z siebie” niejako „partenogenetycznie”,
do czego była zdolna „od zawsze” i małżonek nie był jej jej
do tego „niezbędny”. Dopiero w Trzecim pokoleniu Bogów, w
odniesieniu do Bogów „mniejszego znaczenia” można mówić, że
mają wyraźnie określonego Ojca (choć nie zawsze właściwie
„odgadniętego”).
Wodna
może być także „synonimem” Wód płynących, szczególnie
tych, wypływających ze Świętego
Jeziora u stóp Góry Kosmicznej i Drzewa Kosmicznego (patrz
dalej), takich jak np. Święta
Rzeka Ganga (mit. hinduska). Tak jak Wielki Wodnik i
Miesiąc-Księżyc, - Wodna opiekuje się „wszelkimi sokami i
płynami, zawartymi w istotach żywych”. Jest Panią Miłości,
najważniejszą równocześnie hipostazą Troistej Bogini z Drzewa
(patrz
dalszy artykuł).
W mitologii
słowiańskiej nie przetrwała o niej pamięć jako o „odrębnej”
Bogini, choć ogólny obraz Wielkiej Bogini Mokoszy przechował
pamięć o tym, że „opiekuje się ona sokami istot żyjących, w
tym seksualnymi płynami ciała (Łybied'-Łabędź (?), Wanda (?)).
W innych mitologiach znana jest jako: bałtycka Milda (?) i Walgina
(?), irańska Ardwisura Anahita, scytyjska Api (?), kafirska Disani
(?) i Kszumai (?), hinduska Saraswati i Ganga (?), osetyńska
Dzerassa, grecka Afrodyta, Dione, Tethys (?), Tetyda (?), ormiańska
Anahit Asthik (?), italska Wenus, Venus, celtycka Branwen (?),
Nantoswelta (?), germańska Gullweig, Ran (?), Freja, Frija (?) i
Frigg (?), etruska Turun, fenicka Astarte (?), Tanit, syryjska
Atargatis, asyryjsko-babilońska Isztar (?) i semicka Turun. Jej
atrybutami były: kwiaty (fiołki, anemony itp.) oraz zwierzęta i
ptaki (np. Zając i Gołąb).
67. Ardwi Sura
Anahita. Iran. VI.-IV w. p.n.e. (źródło:
Wikipedia)
68. Afrodyta na
Gęsi i Eros (rzeźba starogrecka)
(źródło:
Internet, Wikipedia)
69. Słowiańska
Liebied' w malarstwie „fantazy” (źródło:
Internet,
Malarstwo,
Borys Olszanskij)
Starzec Morski i
Morska:
Morskie Postacie
mityczne, niejasnego pochodzenia i funkcji, spotykane tylko w
niektórych mitologiach (np. greckiej i fińskiej, być może jako
para). Wodne hipostazy niższej rangi od Wielkiego Wodnika (lub
Ognistego Wodnika) i Wodnej Bogini. Starzec Morski jest mądrym,
wieszczym Wodnikiem, opiekującym się Rybami i Zwierzętami
morskimi. „Ojciec Fal Morskich”. W mitologii greckiej Glaukos,
Nereus (?) i Proteus. W fińskiej – Ahti.
„Morska” jest
hipostazą i „dublerem” Wodnej. Dysponuje podobnymi
kompetencjami. „Nadawała by się” na Partnerkę Starca
Morskiego, albo i nawet Ognistego Wodnika (może to w ogóle ich
„zamienniki” ?). W mitologii bałtyckiej Audra (?), w ormiańskiej
Cowinar (?), greckiej Halja i Amfitryta (faktyczna małżonka
Posejdona), italskiej Salacja (małżonka Neptuna), Venilla, Mater
Matuta (?), germańskiej Ran, fińskiej Vellamo.
70. Glaukos
(pochodzenie rysunku nie jest mi znane) (źródło:
Internet, strona:
Być może ich
„słodkowodnymi” słowiańskimi odpowiednikami są „Wodnik
(Wodjanoj) i Wodnica, znani powszechnie z podań ludu słowiańskiego.
71. Wodjanoj i
Wodnica w malarstwie „fantasy” Wiktora Korolkowa
(źródło: Internet, Malarstwo, Wiktor
Korolkow)
Wodni Bożkowie i
Nimfy Wodne:
Dalsze potomstwo
Wielkiego Wodnika i Ognistego Wodnika z ich Partnerkami (?). Jest ich
bardzo wiele i pod różnymi postaciami, - Wodni Bożkowie przeważnie hybryidalnymi, zaś Nimfy najczęściej pod postaciami pięknych
Dziewczyn. Bardzo często zagrażać będą Ludziom, prowadząc ich
do zguby.
Z męskich, mitologia
grecka zna przeważnie Trytony, słowiańska Wodników. Z żeńskich,
w greckiej mitologii są: Heliady, Halle, Syreny, Okeanidy, Najady,
Nereidy i inne, germańskie to: Holdy i Niksy (często w postaci
końskiej, zwabiające dzieci i młodzieńców do wody),
ormiańskie Nhang, dardyjskie Szawan, hinduskie Apas i słowiańskie
Wodnice, Wiły, Wodne Rusałki, Morskie i „Słodkowodne”.
72.
Tryton etruski (wiek mi nieznany pne) (źródło:
Wikipedia)
73.
Morskie Dziewy w malarstwie „fantasy” (źródło:
Internet, Wiktor Korolkow)
2). Wielki Kowal
odzyskuje w walce Niebo i Ziemię z pomocą
Wielkiego Węża.
Wielki Wodnik odchodzi do Oceanu.
(Pierwsze
i drugie pokolenie Bogów)
Bunt
Wielkiego Wodnika nie
powiódł się, mimo iż Wielkiemu Wodnikowi
udało się Wielkiego Kowala wstępnie okaleczyć (w mitologiach
przecięcie ścięgien). Kowal po tej
wstępnej, przegranej walce, najprawdopodobniej uchodzi do
Podziemia, gdzie
„nabiera sił”. Dzięki pomocy udzielonej mu przez Wielkiego
Węża, ponownie staje do walki z Wielkim Wodnikiem-Uranosem, podczas
której „kastruje” Wodnika (por.
mitologię grecką, gdzie „Uranos zostaje
skastrowany Sierpem”. Ponieważ, jak już
wcześniej wyjaśniałem, – Wielki Wąż to
„Nóż” (Kelmis z mitologii frygijskiej),
więc to on najprawdopodobniej okaleczył Wodnika, pozornie „w
interesie Wielkiego Kowala”. Jak się dużo
później wyjaśni, Wieki Wąż miał w tym
„ukryty cel”.
W mitologii
greckiej, to właśnie Dzeus-Dievas pełni podwójną rolę,
Niebiańskiego Boga Naczelnego, i zarazem „Piorunowładcy” -
(„drugiego stopnia w hierarchii Bogów Nieba” tam nie ma), więc
ta dramatyczna walka toczy się w obrębie „Pierwszego jeszcze
pokolenia Bogów”, bo drugie pokolenie dopiero się rodzi. Jednak
Wielki Wodnik-Uranos-Waruna, po skastrowaniu go, nie będzie miał
już więcej potomstwa i „odchodzi do Wód na zawsze”, stając
się Bogiem „unieczynnionym” („Deus otiosus”).
74.
Dzeus (jako Naczelny Bóg Nieba) walczy z Tyfonem (źródło:
Wikipedia)
Genealogia Bogów:
Królestwo Wody:
Bibliografia: w
artykule Mitologia: „Wstęp”
Uwaga: Wolno kopiować
i cytować jedynie pod warunkiem podania
źródła i autora
artykułów !