Południowe przedmieście krakowskie w czasach dawniejszych było dosyć słabo zabudowane, co pamiętam jeszcze osobiście, nawet z lat 50-tych i 60-tych XX w. Mieszkańcy Witeradowa, Czarnej Góry i Starego placu fabrycznego, idąc "do miasta", jak to się dawniej w Olkuszu mówiło, mieli do wyboru dwie dróżki:
1. Bliższą, przejściem pod torami (opisywanym już przeze mnie przy omówieniu "dopływu" Baby zwanego "Ciek Skalska") i dalej ze skosa pod górkę, ścieżką, zwaną potocznie "pod Bejgra" (czyli po zachodniej stronie starego domu Bejgerów) - do ul. 3 Maja (1 Maja, dziś Kazimierza Wielkiego). Tamtędy biegaliśmy np z Placu do kina "Orzeł" i do "Dużej Spółdzielni" (PSS Społem) po chleb. Nie było jeszcze wówczas dzisiejszej ul. Na Skarpie, a ul. Świętokrzyska była beznawierzchniową dróżką, wiodącą do Starej Poczty i miasta.
2. Dalszą, z Czarnej Góry przez przejazd kolejowy pod górę "drogi chrzanowskiej", do ul. Kościuszki, zwaną potocznie "pod Machnicką". Tamtędy często biegało się do Rynku.
Poruszałem ten temat częściowo przy prezentacji odcinków o PSS "Społem" i o ul. Świętokrzyskiej, z marca 2015 roku. Dzisiaj, w celu omówienia wschodnich peryferiów południowego przedmieścia, zmuszony jestem powtórzyć niektóre publikowane wówczas fotografie.
331. Wschodnia część południowego przedmieścia krakowskiego 1915 r.
(w środku stary dom Bejgerów, obecnie mocno przebudowany, w górze
po lewej, domy przy dzisiejszej ul. Kazimierza Wlk.) (źródło: fragment
widokówki, publ. przez Facebook, "Ziemia Olkuska")
331B. Podobny widok przedmieścia lata 50-te XX w. (źródło: zbiór Elżbiety Waś,
Przegl. Olkuski, "Poznaj z nami...", "Spacer po dawnym Olkuszu",
Emilia Kotnis-Górka)
331C. i 331D. Południowe przedmieście krakowskie 2015 r. (fot. Ryszard
Maliszewski)
332. i 332B. Dzisiejsza ul. Na Skarpie, wid. na wsch. i wid. na zach. 2015 r. (fot. j.w.)
333. Zach. część połudn. przedm. krak. 1915 r. (do dworku Machnickich)
(źródło: drugi fragment widokówki jak fot. nr 331)
333B. Nowe bloki z lat 70-tych XX w. między ul. Świętokrzyską, a 29 Listopada,
rok 1978 (źródło: zbiór Pawła Barczyka, Olk. w fot., fot. Tadeusz Barczyk)
333C. Nowe bloki i przedmieście rok 2009 (fot. Ryszard Maliszewski)
333D. i 333E. Tenże teren w 2015 r. (fot. j.w.)
334. Jeszcze raz PSS "Społem" w budowie od pd. lata 50-te XX w. (źródło:
zbiór Pawła Barczyka "Olkusz w fotografii")
334B. Przetwórnia mięsa PSS, lata 80-te XX w. (źródło: zbiór Piotra Nogiecia
"Olkusz na starej fotografii I")
334C. Zakłady mięsne "Baso" 2009 r. (fot. Ryszard Maliszewski)
334D. Budynki byłej przetwórni 2015 r. (fot. j.w.)
335. Jeszcze raz Stara Poczta (okres przedwojenny) (źródło: fot. cytowana przez
wiele stron internet, w tym przez Karola Filarskiego "Cofajka".pl)
335B. i 335C. Stara poczta 2009 r. i 2015 r. (fot. Ryszard Maliszewski)
336. Nowe bloki z lat 60-tych XX w. pom. ul. Świętokrzyską i 29 Listopada
lata 50-te (fot. cytowana przez wiele stron, w tym przez Przegl. Olk., Emilia
Kotnis-Górka i przez "Ziemia Olkuska")
336B. Bloki 2009 r. (fot. Ryszard Maliszewski)
337. Ul. 29 Listopada ("pod Machnicką") lata 60-te XX w.
(źródło: zbiór Pawła Barczyka Olkusz w fotografii)
337B. Przebudowa ulicy, budowa wiaduktu, koniec lat 70-tych XX w.
(źródło: Facebook, "Ziemia Olkuska")
337C. Budowa wiaduktu, lata 80-te XX w. (źródło: zbiór Pawła Barczyka)
337D. Ul. 29 Listopada, wiadukt, 2014 r. (fot. Tadeusz Barczyk)
338. Dworek Machnickich od pd., I poł. XX w. (źródło: zbiór PTTK Olkusz, Przegl.
Olkuski, "Poznaj z nami...", "Domy światłem malowane", Emilia Kotnis-Górka)
338B. Dworek Machnickich lata 60-te XX w. (źródło: j.w.)
338C. Dworek po 2000 roku (źródło: Wikipedia)
338D. Zabudowania po Machnickich od str. pd.wsch. 2009 r.
(fot. Ryszard Maliszewski)
