Pradzieje Małopolski –

Mezolit - 13. Nieznana kultura mezolityczna


Narzędzia do ciosania [1]


I. Informacje o epoce i narzędziach:

„Mezolit (gr. mesos 'średni' i lithos 'kamień'), środkowa epoka kamienia, epipaleolit – środkowy okres epoki kamienia trwający od około 11000 – 7000 p.n.e. na Bliskim Wschodzie i około 8000 – 4800 p.n.e. na terenach Niżu Środkowoeuropejskiego, stanowiący stopniowe przejście od paleolitu do neolitu i związany z postępującymi przemianami klimatycznymi (schyłek zlodowacenia).” [Wikipedia]

Ogólnie o kulturach mezolitycznych pisałem już w artykule poprzednim. Tutaj zamieszczam w wielkim skrócie informacje o bardzo charakterystycznych dla kultur mezolitycznych narzędziach krzemiennych i kamiennych, służących zazwyczaj do prymitywnej obróbki drewna, czyli „ciosakach”. Narzędzia tego typu, znane już w kulturach paleolitycznych (pierwowzory siekier kamiennych) miały w kulturach mezolitycznych przeważnie bardzo jeszcze prymitywny kształt i używane były w oprawach bardzo różnego typu. Dopiero w epoce kamienia gładzonego (neolicie), dzięki zastosowaniu nowych technik obróbki kamienia, osiągną imponujące kształty i rozmiary, a ich asortyment stanie się ogromnie urozmaicony. 
 

I. Łowcy strefy lasu (mezolit) (źródło: Internet, autor nieznany [7])

Muzea Pradziejów Małopolski i inne:

II. Inwentarze i znaleziska luźne:

1. Narzędzie mezolityczne typu ciosaka (Dolina Przemszy, Małopolska) (źródło: [2])

 2. Narzędzie tego typu magdaleńskie (Aggsbach, Austria) (źródło: Internet [3])

3. Ciosak kultury Fosna (Norwegia, Pn. Europa) (źródło: Internet, Wikipedia)
 

4., 4B. i 4C. Ciosaki mezolityczne (Świdwie, Pomorze Zach.) (źródło: [5])
 

5. Ciosak kultury janisławickiej (Polska) (źródło: [1])

6. Siekierka kamienna (przełom mezolit/neolit) (źródło: Internet [6])

7. Siekierka neolityczna (Ostrów Mazowiecka) (źródło: [6])
 

8. Zasięg kultur wczesnego mezolitu w Polsce (źródło: [1])



III. Datowanie:

Podając za Kozłowskimi można by określić wiek ciosaka (z ilustracji 1.) na ok.7,5 do 6 tysięcy lat p.n.e., na okres Borealny-Ancylus Holocenu, w przybliżeniu na ok. 6.5 tys lat pne. 

 

9. Miejsce w tabeli stratygraficznej (źródło: przypis [1], str. 21)


Przypisy:

[1]. Kozłowski J. K., Kozłowski St. K., Epoka kamienia na ziemiach polskich, PWN, Wa-wa 1977

- Kozłowski J. K., Kozłowski St. K., Pradzieje Europy od XL do IV tys. p.n.e., PWN, Wa-wa 1975.

- Kozłowski St. K., Pradzieje ziem polskich od IX do V tysiąclecia p.n,e., PWN, Wa-wa 1972

[2]. PMA Kraków: Artefakt znaleziony w maju 1965 r. na południowym stoku terasy nadzalewowej południowego koryta Doliny Przemszy, powierzchniowo, w gliniastych piaskach plejstoceńsko-holoceńskich. Narzędzia kamienne, prymitywnie obrobione lub nawet uszkodzone, najprawdopodobniej typu ciosaka, używanego w oprawie (patrz dalej).

Nie jest typowy dla żadnej konkretnej kultury, dlatego jego rozpoznanie i ocena są niepewne.

 10., 10B., 10C., 10D., 10E. i 10F. Sposoby oprawy narzędzi typu siekiery (źródło: Internet, [4])

11. Podobny typ krajobrazu (źródło: Internet, Wikipedia)

[3]. http://www.aggsbach.de/page/23/

[4]. http://www.zabytki.pl/sources/muzea/lodz/lodz-archeo01.html
http://survival-inaczej.blogspot.com/2017/07/
https://www.popmech.ru/diy/239915-kak-sdelat-kamennyy-topor-i-drugie-tekhnologii- kamennogo-veka/

[5]. Tadeusz Galiński, Borealny Bolków nad Jeziorem Świdwie https://pressto.amu.edu.pl/index.php/fpp/article/download/3777/3813.

[6].http://www.kulturalowiecka.pl/region_prehistoria.html

[7]. http://paradisespiritkennel.com/blogging/pl/ksztaltowanie-sie-ras-psow/

Uwaga: Wolno kopiować i cytować jedynie pod warunkiem podania

źródła i autora !!