czwartek, 18 kwietnia 2019

Paleobotanika 1. Paleozoik – Flora Karbonu
Widłaki drzewiaste


[W związku z likwidacją przez Google wszystkich osobistych kont Google +, a więc usunięciem z sieci zawartych tam publikacji, ponawiam publikację artykulików z kolekcji Paleontologia na swoim Blogu.]


 I. Okazy znalezione w węglu kamiennym pochodzącym z Górnego Śląska
(F25/1/1/1, F25/1/2/1, F25/1/3/1 – lata 1990-2010).


II. Brak informacji stratygraficznych.


III. Widłaki Drzewaste:
F25/1/1/1 – Fragment pnia widłaka drzewiastego Lepidodendron
(prawdopodobnie Lepidodendron ramosum)
F25/1/2/1 – Fragment kory drzewa Lepidodendron
F25/1/3/1 – Fragment kory widłaka drzewiastego Sigillaria














 1. i 1B. Widłaki drzewiaste jw. (Lepidodendron z obu stron)
(fot. Ryszard Maliszewski)


2. Flora Karbonu (źródło: Przemysław Kucharczak http://gosc.pl/doc/759936.Karbonski-las-w-Zabrzu/2)

 













 2B. I 2C. Rekonstrukcja krajobrazu w Karbonie (Lepidodendrony
i Sigillarie (źródło: Internet, strony jak na fotografiach)


IV. Informacje o w/w widłakach z Wikipedii:

Lepidodendron (Lepidodendron) - wymarły późnokarboński rodzaj widłaka z rzędu lepidofitów.

Nazwa łacińska pochodzi od greckich słów lepido - łuska i dendron - drzewo, toteż w XIX w. i na początku XX w. funkcjonowała polska nazwa lepidodendrona łuskodrzew, obecnie zarzucona.

Charakterystyka
Lepidodendrony były widłakami dorastającymi do 30 m wysokości i ok. 2 m średnicy u podstawy. Cechą łączącą je ze współczesnymi widłakami jest to, że ich korona była rozgałęziona dychotomicznie. Pnie i gałęzie były okryte epidermą ze szparkami, nie zawierały wcale, lub bardzo mało, drewna. Wnętrze pni często było puste. Wskazuje to, że lepidodendrony były bylinami o zielonych pniach. Liście umieszczone były na poduszkach liściowych. Poduszki te zachowują się w stanie kopalnym i mają charakterystyczny dla lepidodendronów łuskowaty (rombowy) kształt. Rozmieszczone są regularnie w rzędach. Lepidodendrony miały organy korzeniotwórcze, również rozgałęziające się dychotomicznie zwane stygmariami. Od poziomo rosnących, płytko zanurzonych lub leżących na powierzchni stygmarii odrastały prawdziwe korzenie o nazwie apendyks, po których zachowują się na stygmariach okrągłe blizny nieregularnie rozmieszczone.

Występowanie
Późny karbon, sporadycznie także we wczesnym permie. Bardzo powszechne w utworach karbonu górnego Europy, w tym Polski (Górny Śląsk, Wałbrzych).

Znaczenie
Były jednymi z najpowszechniejszych roślin drzewiastych karbonu późnego, a ich szczątki stały się ważnym składnikiem tworzących się wówczas torfowisk, z których później powstały węgle kamienne.
Megaspory i mikrospory lepidodendronów mają duże znaczenie w datowaniu osadów górnokarbońskich.


3. Lepidodendron (źródło” Internet, strona na ilustracji)


Sygilaria (Sigillaria) - wymarły późnokarboński rodzaj widłaka z rzędu lepidofitów.

Charakterystyka
Sygilarie były widłakami dorastającymi do ponad 20 m wysokości i ok. 2 m średnicy u podstawy. Korona była nierozgałęziona lub rozgałęziona dychotomicznie na 2 lub 4 odgałęzienia. Liście duże (do 1m), płaskie, skupione w charakterystyczne dla sygilarii pióropusze. Pnie i gałęzie były okryte epidermą ze szparkami, nie zawierały wcale, lub bardzo mało, drewna. Wnętrze pni często było puste. Wskazuje to, że sygilarie były bylinami o zielonych pniach. Liście umieszczone były na poduszkach liściowych. Poduszki te zachowują się w stanie kopalnym i mają charakterystyczny dla sygilarii okrągły kształt. Rozmieszczone są regularnie w rzędach. Sygilarie miały organy korzeniotwórcze, również rozgałęziające się dychotomicznie zwane Stigmariopsis i różniące się trochę wyglądem od stigmarii lepidodendronów. Od poziomo rosnących, płytko zanurzonych lub leżących na powierzchni Stigmariopsis odrastały prawdziwe korzenie o nazwie apendyks, po których zachowują się na stigmariach okrągłe, nieregularnie rozmieszczone blizny.

Występowanie
Późny karbon, rzadko także we wczesnym permie. Bardzo powszechne w utworach karbonu górnego Europy, w tym Polski (Górny Śląsk, Wałbrzych). (na fotografii 2C)

Znaczenie
Były jednymi z najpowszechniejszych roślin drzewiastych karbonu późnego, a ich szczątki stały się ważnym składnikiem tworzących się wówczas torfowisk, z których później powstały węgle kamienne.
Megaspory i mikrospory sygilarii mają duże znaczenie w datowaniu osadów górnokarbońskich.

 
V. Datowanie: Górny Karbon, ok. 300.000.000 lat.


5. Miejsce w tabeli stratygraficznej (źródło: http://www.wiking.edu.pl/article.php?id=17