piątek, 30 marca 2018

Starożytności małopolskie” – 10. Z Nekanda Trepki:

O braciach Dąbrowskich miejskiego pochodzenia, którzy szlachtą być chcieli [1]


Dąbrowski tytułem nazwali się : Stanisław, Jan, Walenty, Wojciech, Marcin i Zygmunt, synowie Marcina Kalety, mieszczanina w Koszyczkach. Ten Kaleta Marcin służeł p. Korzeńskiemu w Malkowicach u Koszyczek kilkanaście lat i circa 1580, i tam służebną pojął. Służeł potym za urzędnika z żoną w Słaboszowie, wsi u Skalmierza kilka lat i tam się spieniężeł, a potem kupieł beł folwark w Koszyczkach na przedmieściu ku Proszowicom.

Synowie jego, co się Dąbrowskimi nazwali: Stanisław służeł p. Krupce kilkanaście lat i tamże służebną u paniej pojął. Miał dzieci kilkoro do r. 1622. Zaś beł kilka lat i anno 1633 za urzędnika u księżnej Ostrogskiej pod Świętym Krzyżem, opactwem we wsi Kosowicach.


1. Okolica opactwa Św. Krzyż , obraz, Napoleon Orda (źródło: Internet, str.:


Jan zaś Kaleta, Dąbrowskim nazwany, służeł za pachołka u ślachty ; a służąc przedtym u p. Pisarskiego Przecława w Morsku u Koszyczek od r. 1615, a bywając w miasteczku tym, częste breweryje i despekty mieszczanom czynieł, aż anno 1622 ranieł beł mieszczkę. Skarga nań przyszła do p. Witowskiego, co te Koszyczki do wielkich rządów krakowskich trzymał.
Kazał go ułapić i do Krakowa przywieść. Tam na zamku w kajdanach będąc robieł z dziesięć niedziel. Mówieł mu p. Witowski: „a chłopie Kaleto, Dąbrowskim się i ślachcicem zowiesz, czy ojca Kalety przezwiska wstyd ci beło?. Gorzej się wstydź źle czynić i czego Dąbrowskim nazwałeś się. Pysznyś, sieła rozumiesz o sobie, jakoś tytuł odmienieł, znieważasz mieszczany, sąsiady ojca twego, znaj teraz, w kajdanach robiąc, żeś ty chłop, co cię w pychę i w górę wniosła presumpcyja przezwiska”. Tam w kajdanach będącemu dodał mu jego braciszek piełek i szydwaseru wódki, co żelazo zjadła, ostatek piełką przepiełował i uciekł z kajdanów.


2. Praca więźniów XVII w. (źródło: Internet, str.:


Jak ociec ich Kaleta umarł anno 1626, oni przedali ten folwark w Koszyczkach, a pieniędzmi podzieleli się z siostrami. Jan ten to arendował beł circa 1632 folwark na przedmieściu Opatowa u księdza plebana, nie miał żony natenczas, zaś w Marcinkowicach u Opatowa kilka chłopów arendą trzymał anno 1633, miał ze trzy tysiące złotych.

Walenty służeł w Olszynach u Biecza za sługę panu Tarłowi i anno 1632, nieżonaty beł jeszcze. Siostra tych to beła za kowalczykiem, Nosalowym synem, który Nosalskim nazwał się też (…) Żyw beł ociec jego kowal w Koszyczkach tych i anno 1633.”


3. Biecz, drzeworyt, „Przyjaciel Ludu” 1837 (źródło: Internet, str.:

Źródło:. [Walerian Nekanda Trepka „Liber chamorum” , 106-107]


(Ilustracje i podkreślenia dodane przez autora Bloga)

[1]. Rodziny uprawnionych Dąbrowskich były herbów: Abdank, Bawola głowa, Cholewa, Dąbrowa, Dołęga, Drogosław, Godziemba, Grabie, Hołobok, Jastrzębiec, Junosza, Jelita, Korab, Korczak, Kuszaba, Leliwa, Lew, Lubicz, Nałęcz, Nieczuja, Ogończyk, Ossorya, Pierzcha, Pobóg, Poraj, Przerowa, Radwan, Rawicz, Rola, Sas, Ślepowron, Szeliga, Trzy gwiazdy, Warnia, Zabawa, Zagłoba i własne.